Franciscus, een klein avontuur en WOII (4)

We hebben nog geen afscheid genomen van Franciscus. Het pelgrims pad tussen Assisi en Rome komen we nog een paar keer tegen. Vooral van Greccio, een piepklein dorp langs het pad, valt nog wel iets te zeggen. In het klooster, dat heel mooi is gesitueerd langs een bergwand, ontmoeten we een permanente expositie van meer dan 100 kerststallen. Het zijn totaal verschillende uitvoeringen uit vele landen. Er zijn allerlei materialen gebruikt, zoals hout, steen, maar ook glas. Het is werkelijk een lust voor het oog. Daar moeten we het nog maar eens over hebben met onze pastoor, die hier immers een Francescotrail tussen Assisi en Rome liep. Als je dat zo ziet, moet dat een mooie uitdaging zijn geweest!
Vanuit Rieti rijden we via smalle kronkelige wegen naar Riserva Naturale dei Laghi. Er is een pad aangegeven met een paar uitzichtpunten. We maken de rugzak in orde en gaan op pad. Het is een route langs het meer met een dicht kantbegroeiing. We horen wel vogelgeluiden, maar zien erg weinig. Het pad wordt steeds onbegaanbaarder. Jammer dat dit op een teleurstelling uitdraait bij dit mooie weer.
We zakken zo’n 150 km af en arriveren in Cassino. We bezoeken het museum L’Historiale dat geheel in het teken staat van WOII. Dit is een stad aan de zogenoemde Gustav-linie. Hier heeft een van de meest verschrikkelijke veldslagen uit de Italiaanse historie plaats gevonden. De linie van de Duitsers liep van de Adriatische naar Tyrreense kust. De geallieerden waren via Sicilië en Zuid Italië zonder veel weerstand aan land gekomen. Maar in de winter van 1943 stuitten ze op genoemde linie. Ook natuurlijke barrières zoals een rivier, was niet op gerekend. Er zijn vele bombardementen uitgevoerd op allerlei dorpen langs de linie. Ook het klooster Monte Casino moest er aan geloven, omdat men dacht dat er Duitsers zich verschanst hadden. Dat was niet zo, maar het is wel totaal vernield. In totaal kwamen 54.000 geallieerden en 20.000 Duitser om het leven, echt waanzinnig. De uitbeeldingen in het museum vinden vooral met bewegende beelden (met veel lawaai) en plaquettes plaats. De Italiaanse gids Isabelle doet de excursie in 2 talen, maar ook het Engels gaat wel erg vlug.
We overnachten op een vermeende camperplaats (volgens het boekje). Het is in feite een grote parkeerplaats zonder aanduiding voor campers. Dat voelt niet zo fijn, maar we wagen het er maar op. Dat onzekere gevoel van gisterenavond komt in de vroege ochtend (5 u) tot leven. Er worden marktkramen opgebouwd. Agenten in een politieauto maken aantekeningen bij iedere auto die nog op het grote plein staat. Dat gaat niet goed. Ik wek Marjo en we maken ons snel reisvaardig, er worden al auto’s op een trailer afgevoerd. Gelukkig kunnen wij dat voor zijn. Op een naastgelegen parkeerterrein, ontbijten we. Zo gauw als het licht is, gaan we ervan door, maar pas nadat we nog even op het grote plein zijn wezen kijken. Het staat inmiddels helemaal vol met marktkramen. Zo vroeg vertrokken we niet eerder!
Deze morgen blijven we in de WOII-sfeer. We rijden naar San Piedro Infine, een piepklein dorp ook aan de Gustav-linie. Hier is ook een museum, maar met een grote site buiten. Een voormalig burgemeester heeft het namelijk voor elkaar gekregen om het deel van het dorp dat is gebombardeerd in de naoorlogse situatie te behouden. Het is dus deels en open lucht museum. We bezoeken eerst het museum met gids Jessica. Zij spreek een beetje houtskool Engels, maar we begrijpen elkaar. Hier wordt veel gewerkt met symbolen. Ook is er een film te zien die een beeld geeft van het leven voor en tijdens de 10-daagse veldslag. Het moet verschrikkelijk geweest zijn. Daarna bekijken we de grotten waarin zo’n 150 hoofdzakelijk vrouwen, kinderen en ouderen hebben geschuild onder erbarmelijke omstandigheden tijdens de veldslag in december 1943. Het meest bijzondere van de site zijn wel de gebouwen die er nog zo bijstaan alsof het bijna gisteren is gebeurd. De kerk mag niet meer worden betreden omdat het überhaupt al een wonder is dat koepel nog is blijven staan. Zeer interessant om allemaal te zien, al gaat het wel om een verschrikkelijke episode uit de geschiedenis.