Deel 3. Van El Jadida naar Marrakesh

El Jadida is een drukke stad. We vinden gemakkelijker dan gedacht een goede parkeerplaats. Ik ervaar het als bijzonder om in zo’n stad te zijn met al die hectiek op een groot verkeersplein. We nemen een cappuccino en slaan het gade. De boulevard mag er zijn. Er hangt een gezellige sfeer. Er zouden hier veel Portugese invloeden zijn. Dat herkennen wij niet maar zal ongetwijfeld zo zijn.

De weg naar Oualidia kenmerkt zich door veel industriële activiteiten.

De camping blijkt erg vol. We krijgen een plek op een zacht grasveld en staan uiteindelijk nog mooier dan de andere leden van de groep. ’s Nachts breekt er noodweer los. Veel wind en langdurige regen teisteren de camper. Als we hier uit dat drassige veld maar weer uitkomen lig ik te denken. Dat wordt de volgende dag bewaarheid als een Zwitsers gezin wil vertrekken. De voorwielen graven zich direct in en hij zit muurvast. Er wordt wel 5 uur over gedaan om hem met allerlei hulpmiddelen weer los te krijgen, want een sleep wilde hij niet. Maar het lukt uiteindelijk. De volgende dagen droog het snel af, dus voor ons is geen probleem.

In Safi kunnen/mogen we niet overnachten op de grote parkeerplaats. Ja er wordt ook flexibiliteit van ons verwacht. We wijken we naar deze Ounagha. Het betekent wel bijna 200 km i.p.v. 60 km rijden. Daar staat tegenover dat we morgen maar een klein stukje behoeven te rijden en er gelegenheid is om Essaouira te bezoeken, volgens onze gids de mooiste plaats in deze streek aan de kust. Het is een prachtige door Fransen ingerichte camping.

De volgende dag zitten we al om 11 u op een terras lekker in de zon met zeezicht. Het strand staal vol met ligbedden en parasols. Wat dat betreft is het net Spanje. Het is behoorlijk toeristisch met grote contrasten. Meisjes met een blote buik passeren achteloos mannen en vrouwen in strikt islamitische kleding. Men respecteert elkaar en het lijkt er niet op dat er sprake is van ergernis.

De Medina is hier groot met vele smalle straten. De commercie viert hoogtij. Er wordt echt van alles verkocht. Veel heeft te maken met allerlei grondstoffen voor gerechten. Maar cosmetica e.d. komt naast allerlei gebruiksvoorwerpen in lokale stijl ook ruim aan bod. We lopen zo’n winkeltje binnen. De man doet direct z’n uiterste best om z’n waren aan te prijzen. Het gaat om kruiden maar ook om geurblokjes met allerlei bekende namen zoals Musk, Coco Chanel enz. De prijs is aangegeven per gram, maar de blokjes wegen veel meer. We maken een deal waarbij we de verkoper ook wat gunnen. Alles bij elkaar is het een wereldje apart, gewoon heel leuk om al die taferelen van dichtbij te aanschouwen.

Dan gaat de route landinwaarts naar Marrakesh. Onderweg is lastig om een plekje te vinden om even te stoppen. In een dorpje rijden we een parallelweg in en stoppen tegenover een gebouw waar veel mensen in- en uitlopen. Het bovenschrift is voor ons onleesbaar. Ik ga voorzichtig eens vragen of ik naar binnen mag. Het blijkt toegestaan als er iemand komt die een beetje Frans spreekt. Er zijn veel kamertjes met wachtende mensen ervoor. Het lijkt een soort gezondheidscentrum te zijn.

Tegen de avond verzamelen we in Marrakesh aan de poort van de camping en gaan met een busje naar het centrum. Het is druk, het verkeer krioelt door elkaar heen. Even fijn om niet zelf achter stuur te zitten. We gaan vanavond een streetfood-tour doen vanaf het Djemaa el-Fna-plein, dit is hèt centrum van Marrakesh. Er wachten 2 gidsen op ons die ons langs de diverse locaties gaan leiden. We beginnen aan de rand van het plein. Van alle kanten worden stoelen aangerukt tussen de geparkeerde brommertjes. Het eerste gerecht is een soort oliebol (Marokkaanse donut). Er zitten geen krenten in maar ze smaken goed. De thee is een ritueel hier. De mint wordt in de potjes gepropt, dan wordt het 3 keer hoog in en uitgeschonken voordat het in een glas komt. Geleidelijk gaan we wat kleinere straatjes in. Nu is het gebonden tomatensoep met een dadel erbij. De combinatie hartig met zoet wordt hier vaak toegepast. Dit valt goed in de smaak. Dan komen we in echt hele smalle straatjes waar we samen nooit zouden zijn ingegaan. Hier krijgen we, staande, kleine opgerolde pannenkoekjes ook in zoet (honing met pindakaas) en hartige uitvoering. Het straatje is smal, maar voetgangers, brommertjes en scootertje van alles passeert. Je beseft amper in wat voor een wereld je terecht gekomen bent. Je kunt je voorstellen wat voor lucht er hangt met al die oude brommertjes, niet echt gezond. Dan gaan we weer wat verder echt een restaurantje binnen. Er wordt eerst gewezen op een oven in een hele diepe put. Hierin wordt op een heel speciale wijze schapen (lammeren) vlees in 3 uur gaar gesudderd. Het is zo groot dat er wel 40 schapen in passen. We krijgen in een sudderpotje rundvlees geserveerd. Het smaakt allemaal prima. De ruimte waarin wij zitten is eigenlijk een groot kunstwerk. Deels zijn de wanden betegeld, maar Arabisch houtsnijwerk en gipsen plafondornamenten maken het compleet. Vervolgens staan er slakken op het programma. Daar is echter niet genoeg interesse voor. We lopen weer het plein op. Het is inmiddels donker. Torens worden aangelicht. Er wordt van alles verkocht. Fruit en noten liggen fraai geëtaleerd opgetast. Anderen verkopen lichtelementjes, er zijn traditioneel geklede straatmuzikanten die de stemming nog verder verhogen. De gids vertelt ons dat dit zo 365 dagen per jaar doorgaat, in de winter tot 0.00 u en in de zomer als het vaak heet is tot 02.00 u. We besluiten met een cocktail van wel 4 verschillende soorten fruit.

De volgende dag bezoeken we samen Jardin Majorelle. De tuin is oorspronkelijk aangelegd door de Franse schilder Jacques Majorelle. Het is een combinatie van 1800 cactus en 400 palmsoorten uit allerlei delen van de wereld met een gebouw (museum, café, shop en bibliotheek) in geel en kobaltblauw. Die accenten vind je ook in de tuin en looppaden steeds terug. Er staat werkelijk geen grassprietje verkeerd. In de dertigerjaren werd het geheel overgenomen door de modeontwerper Yves Saint Laurant en zijn partner. Wij ervaren het als een juweeltje.

Dan klampen we een koetsier aan die ons wel naar het centrum wil brengen. Het is een lang, vooral door Marjo gekoesterde wens, die in vervulling gaat. Zoals alle mensen hier spreekt de koetsier Arabisch met een beetje Engels en Frans. De koets, getrokken door 2 paarden, mengt zich in het drukke verkeer. Af en toe steekt de koetsier zijn hand uit om op een rotonde af te slaan. Hij attendeert ons op bijzondere gebouwen, meest hotels. Maar door niet goed verstaanbare uitspraak en verkeerslawaai komt het niet echt over.Toch is het een hele belevenis vooral als hij door smalle straatjes met allerlei winkeltjes manoeuvreert. Uiteindelijk levert de koetsier ons na 1,5 u af op het Djemaa el-Fna-plein. We bewonderen nog even de groene moskee, de grootste van Marrakesh. Je kunt er natuurlijk helaas niet in, de toren staat trouwens in de steigers. Tot onze verbazing komen we dezelfde taxichauffeur tegen die ons weer naar de camping brengt.

Het Jarjeer Mule and Donkey resort wordt geleid door Susan en Charles. Het zijn van origine 2 Engels advocaten uit Manchester die zich na hun pensioen afvroegen “Wat gaan we nu doen”? Uiteindelijk ging de reis richting Marrakesh. 14 jaar geleden vestigden zij zich hier. De plaats, 40 km ten zuiden van de stad is rustig en stil met een mooi uitzicht op de bergen. Er was geen enkele infra zoals water en elektriciteit. Er vroeg iemand of ze misschien een ezel tijdelijke wilde opvangen. Dat vonden ze prima, maar dit was het begin van wat nu is uitgegroeid tot een opvang van 280 dieren. Er worden veel dieren in Marokko mishandeld. Vanuit alle hoeken en gaten ontvangen zij aanvragen. Er wordt maar heel weinig geweigerd. Zij hebben inmiddels 20 mensen in dienst om alles te verzorgen en dieren op te halen. We worden rondgeleid door Charles, hij is gisteren 82 geworden en best al wat broos. Hij vertelt over hoe het allemaal is gegaan, legt accenten op dieren met een bepaalde handicap. Mannetjes en vrouwtjes zijn gescheiden. Het is niet de bedoeling om dieren te fokken. Alle dieren kunnen ’s avonds in een nachtverblijf. Ze krijgen voldoende te eten en medicijnen als dat nodig is. Charles en Susan voelen zich bevoorrecht om dit werk te mogen doen op zo’n mooie plek met steun van een stichting in Engeland, maar ook in Marokko. Zij zorgen voor werkgelegenheid en sinds kort komen er ook gehandicapten die baat hebben bij de aanraking met de dieren die van nature nieuwsgierig en aanhankelijk zijn, echt een win/win situatie dus.

Als ik hem vraag hoe hij tegen de toekomst aankijkt vertelt hij dat een dochter van Susan er samen met een kleinkind wel voor willen gaan. Dat is een hele geruststelling. Je kunt wel idealist zijn maar als je er zoveel energie en geld insteekt moet er ook wel perspectief zijn.

Met ons gaat het goed. De groep is anders dan vorig jaar, maar er is best klik met de meesten.

Lieve groeten Marjo en Wim